-
1 йөгерү
I неперех.1) в разн. знач. бе́гать/бежа́ть || бег; пробе́жкайөгерү тизлеге — ско́рость бе́га
ерак арага йөгерү — бежа́ть на дли́нную диста́нцию
вакыт туктаусыз йөгерә — вре́мя бежи́т безостано́вочно
поезд һаман алга йөгерә — по́езд всё бежи́т вперёд
күзләр китап юлларыннан йөгерәләр — глаза́ бе́гают по стро́чкам кни́ги
иртә саен ишегалдына йөгерергә чыгу — ка́ждое у́тро выходи́ть во двор на пробе́жку
2) в знач. нареч. йөгереп бего́м, бы́стройөгереп аның янына килү — бего́м прибежа́ть к нему́
йөгереп баскычтан менеп китү — бего́м подня́ться по ле́стнице
3) в разн. знач.а) бежа́ть, побежа́тьярдәмгә йөгерү — бежа́ть на по́мощь
таулардан гөрләвекләр йөгерде — с гор побежа́ли ручьи́
җәрәхәтеннән кан йөгерә — из ра́ны бежи́т кровь
б) перен. пробежа́тьбөтен тәнгә кискен салкын йөгерде — по всему́ те́лу пробежа́л о́стрый хо́лод
йөзенә сагыш күләгәсе йөгерде — по лицу́ пробежа́ла тень тоски́
тимерчыбыклар буйлап ток йөгерә — по провода́м бежи́т ток
4)а) убега́ть/убежа́ть, побежа́ть к кому-л.; чему-л. или куда, за кем, за чемиртә саен су буена йөгерү — ка́ждое у́тро убега́ть к ре́чке
доктор чакырырга йөгерү — побежа́ть за до́ктором
китапханәгә йөгерү — побежа́ть в библиоте́ку
б) убега́ть/убежа́ть; забега́ть/забежа́тьурманга йөгерү — забежа́ть в лес
саубуллашмыйча йөгерү — убежа́ть не прости́вшись
5) разбега́ться/разбежа́тьсябуталышып, төрле якка йөгерү — растеря́вшись, разбежа́ться
6) прям.; перен. бе́гатьәрле-бирле йөгерү — бе́гать взад и вперёд (туда́ и сюда́); беготня́
көн-төн хуҗалык эшләре белән йөгерү — день и ночь бе́гать по хозя́йственным дела́м
кызлар артыннан йөгерү — (прост.) бе́гать за де́вушками
•- йөгерә бирү
- йөгерә-йөгерә ару
- йөгерә-йөгерә арып бетү
- йөгерә-йөгерә хәлдән таю
- йөгереп алу
- йөгереп ару
- йөгереп тую
- йөгереп әйләнү
- йөгереп әйләнеп чыгу
- йөгереп бару
- йөгереп барып җитү
- йөгереп барып кайту
- йөгереп барып килү
- йөгереп барып керү
- йөгереп йөргәләү
- йөгереп йөрү
- йөгереп кайту
- йөгереп кайтып керү
- йөгереп качу
- йөгереп керү
- йөгереп кереп китү
- йөгереп килеп
- йөгереп барып
- йөгереп килеп җитү
- йөгереп килеп җыелу
- йөгереп килү
- йөгереп китеп бару
- йөгереп китү
- йөгереп күчү
- йөгереп менү
- йөгереп менеп китү
- йөгереп таралу
- йөгереп таралышу
- йөгереп тору
- йөгереп төшү
- йөгереп төшеп китү
- йөгереп туктау
- йөгерүдән туктау
- йөгереп узу
- йөгереп узып китү
- йөгереп үтү
- йөгереп үтеп китү
- йөгереп чыгу
- йөгереп чыгып китү
- йөгерергә тотыну
- йөгерергә керешү II неперех.1) покрыва́ться, покры́ться чем-л.яшеллек йөгерү — покры́`ться зе́ленью (о лесе, деревьях, земле)
офыкка алсу кызыллык йөгерә — горизо́нт покрыва́ется ро́зово-кра́сным цве́том
тәрәзәгә бәс йөгергән — окно́ покры́то и́неем
чәчләренә ак йөгергән — во́лосы с про́седью
2) перен. в сочет. с некоторыми сущ. имеет индив. переводыйөзенә кызыллык йөгерде — лицо́ (его́) залило́сь (покры́лось) румя́нцем
күзләренә кан йөгергән — глаза́ на́литы кро́вью
III неперех.күңелгә шатлык йөгерде — се́рдце напо́лнилось ра́достью
случа́ться ( о животных) -
2 йөгертү
I перех.1)а) гнать, погоня́ть (возгласами, кнутом и т. п.)атларны йөгертү — погоня́ть коне́й
сыерларны көтүгә йөгертү — погоня́ть коро́в на пастьбу́
б) в знач. нареч. йөгертеп, йөгертә-йөгертәбего́м; бы́стройөгертеп алып китү — унести́ (увести́, угна́ть) бего́м
көтүне йөгертеп куып китерү — пригна́ть ста́до бего́м
йөгертеп китерү — принести́ бего́м
2)а) припуска́ть/припусти́ть, пуска́ть/пусти́ть ры́сью (бего́м)атларны үз җаена йөгертү — припусти́ть коне́й ры́сью
б) неперех. припуска́ться/припусти́ться ры́сью (бего́м)ат йөгертә (башлады) — конь пусти́лся ры́сью
3)а) посыла́ть/посла́ть куда-л., за кем-л., за чем-л. (спешно, срочно)йомышчыны штабка йөгертү — посла́ть вестово́го в штаб
кызны суга йөгертү — посла́ть до́чку за водо́й
шофёр артыннан йөгертү — посла́ть за шофёром
б) посыла́ть/посла́ть; гоня́ть (по делам, на работу)бик еш үз йомышлары белән йөгертәләр — ча́сто гоня́ют по свои́м дела́м
4) в знач. нареч. йөгертепа) бы́стро, бе́гло, гла́дкойөгертеп уку — чита́ть бы́стро
б) бы́стро, легко́, хо́дкойөгертеп эшли — рабо́тает легко́
ат авыр йөкне йөгертеп алып бара — ло́шадь хо́дко везёт тяжёлый воз
в) перен. бе́гло, пове́рхностнойөгертеп карап чыгу — просмотре́ть бе́гло
йөгертеп кенә сөйләп бирү — рассказа́ть пове́рхностно
5) перен. нагоня́ть/нагна́ть (дремоту, сон, страх, тоску, холод)җылы йөгертү — нагна́ть тепло́
йомшак җил тәнгә йокы йөгертә — мя́гкий ветеро́к нагоня́ет дремо́ту
6) понуд. от йөгерү 1)хәлдән тайганчы йөгерттеләр — заста́вили бе́гать до упа́ду
•- йөгертеп китү II перех.1) прям.; перен. покрыва́ть/покры́ть, наводи́ть/навести́, накла́дывать/наложи́ть || покры́тие, наво́дка, наложе́ниекөзгегә көмеш йөгертү — навести́ на зе́ркало серебро́
алтын йөгерткән беләзек — брасле́т, покры́тый зо́лотом; позоло́ченный брасле́т
кысага алтын йөгертү — наложи́ть на ра́му позоло́ту
яз бөтен табигатькә яшеллек йөгерттә — весна́ всё в приро́де покрыва́ет зе́ленью
2) обдава́ть/обда́ть ( водой)III перех.тәрәзәгә су йөгертү — обда́ть окно́ водо́й
случа́ть/случи́ть, спа́ривать/спа́рить || слу́чка